Tracking cookies

Om onze website nóg makkelijker en persoonlijker te maken zetten we cookies (en vergelijkbare technieken) in. Met deze cookies kunnen wij en derde partijen informatie over jou verzamelen en jouw internetgedrag binnen (en mogelijk ook buiten) onze website volgen. Als je hier mee akkoord gaat plaatsen we deze trackingcookies.

Ja, ik geef toestemmingNee bedankt

Nieuws

Alle nieuwsberichten op een rij
15 november 2022

In beeld: Martijn Kole

"Blijf je hand uitsteken; hij kan zomaar gegrepen worden."
In beeld: Martijn Kole

Martijn Kole is mede-oprichter van Eniks Recovery College en als ervaringsdeskundige put hij uit zijn eigen kwetsbaarheid. Open en eerlijk deelt hij welke lessen hij gaandeweg geleerd heeft. Regelmatig mogen wij als Handjehelpen een beroep doen op deze kennis en ervaring. Ontzettend waardevol. Daarom hier een portret van deze bijzondere man.

Martijns ervaring met psychische kwetsbaarheid begint als hij als jonge student in Wageningen vastloopt. Vast van plan ontwikkelingswerker te worden, krijgt hij te kampen met psychotische verschijnselen. Studeren gaat niet meer en na een opname komt hij terecht in een beschermd wonen project. Martijn beschrijft het als een zwarte periode, gedempt door een scheepslading medicijnen. “Handjehelpen rijp” noemt hij het.

Martijn zocht nog naar betekenis en aansluiting, maar steeds meer voelde hij zich afgezonderd van anderen. Hij was geen student meer, zijn toekomst stond stil, anderen vonden hem vreemd en durfden hem nauwelijks aan te spreken. “Een enorme kloof ontstond”, aldus Martijn. “Het besef dat ik er niet meer bij hoorde deed vreselijk pijn. Je identiteit verschraalt. De samenleving onttrok zich aan mijn leven en ik onttrok me aan de maatschappij. Om mezelf voortaan te beschermen.”

“Mensen willen dat je hoop houdt of krijgt door hun hulp. Anders is er enkel nog hopeloosheid. Daar wil niemand mee geconfronteerd worden.”

Hoop kost

Martijn spreekt over een muur van zelfbescherming, waar de hoop niet langer doorheen kon. Want hoop kost. Als je het toelaat, kan het zomaar de laatste keer zijn dat je verliest. En dus trok Martijn zich terug, hij hing met de anderen in zijn woonproject op de bank en ze rookten. Dat was het. Hij viel voortaan in de categorie patiënten die geen actieve therapeutische behandeling meer krijgt, maar het enkel nog moet hebben van medicatie. Met recht een hopeloze situatie. 

“Ook voor de mensen om je heen”, aldus Martijn. “Mensen willen dat je hoop houdt of krijgt door hun hulp. Gebeurt dat niet, dan is er enkel nog hopeloosheid. Daar wil niemand mee geconfronteerd worden.” De reguliere zorg is er in deze gevallen op ingericht om alles dicht te regelen, zodat er maar niemand echt onderuit gaat. Zelfmoord pleegt of iemand anders wat aandoet. Toch drukt dit volgens Martijn alle moed dicht. Er is ruimte nodig om zelf over de muur heen te kunnen kijken. 

"Zo mogelijk het belangrijkste voor mensen met een psychische kwetsbaarheid; ruimte om te leren dat onvolmaaktheid mag bestaan."

Ruimte voor pijn

Voor Martijn lukte het uiteindelijk om bij een zelfhulpgroep te gaan. Daar werd hem de ruimte geboden om te kijken wie die oude Martijn ook alweer was. En naarmate de tijd vorderde kon hij voorzichtig bekijken waar de pijn en ontwrichting eigenlijk vandaan kwamen. “Dat was geen makkelijk of fijn proces, maar wel ontzettend waardevol. Ik moest zelf ontdekken wat mij was overkomen en daar betekenis aan geven. Vanuit die betekenis kon ik erkennen waaraan ik mag lijden. Er was ruimte voor mijn pijn.”

Volgens Martijn is dat zo mogelijk het belangrijkste voor mensen met een psychische kwetsbaarheid; dat er ruimte is om te leren dat onvolmaaktheid mag bestaan. “Toen ik mijn eigen pijn eenmaal herkende en erkende, kon ik langzaam weer terugtreden in de maatschappij. En daar bemerkte ik dat veel mensen met dezelfde dingen worstelen als ik. Het waren verschillende schakeringen van hetzelfde en ik kon me weer steeds meer gelijkwaardig voelen.”  

"Blijf naast iemand staan. Je kunt duizend keer tevergeefs je hand uitsteken, maar de keer erna kan die zomaar worden gegrepen."
Martijns lessen

Een aantal lessen die Martijn gaandeweg leerde en met ons en onze vrijwilligers en stagiairs deelt:

  • omarm diversiteit. Iemand met een psychiatrische achtergrond is een mens als ieder ander. Behandel hem gelijkwaardig en vraag ook eens naar wie hij was voor de “knik”;
  • help mensen de moed op te brengen om met hun eigen broosheid om te gaan. Je hoeft het niet voor hen op te lossen. Stel open vragen en luister vooral goed;
  • peer support is heel waardevol. Herkenning en begrip zorgt ervoor dat hoop weer door de kieren van de zorgvuldig opgebouwde muren kan schijnen;
  • besef dat een persoon meer is dan zijn diagnose en dat een diagnose niet voor het leven is maar mettertijd kan worden aangepast of zelfs kan vervallen; 
  • blijf naast iemand staan. Je kunt duizend keer tevergeefs je hand uitsteken, maar de keer erna kan die zomaar worden gegrepen.

* Martijn Kole is mede-oprichter van Enik Recovery College. Hij is als zelfstandig adviseur lid van het Blauwepaardnetwerk, werkzaam bij Valente en als peer supportes open dialogue facilitator. 

 Terug